De heer Peter van Dueren den Hollander, Senior beleidsmedewerker IM Douane geeft antwoorden op vragen over (Air) Single Window, zoals waarom een Single window gewenst is, hoe dit past in het grotere overheidsplaatje en welke veranderingen ASW brengt in de douaneprocessen en handhaving.
Waarom een (Air) Single Window?
Vanuit het Topsectoren beleid van het kabinet is voor de Topsector Logistiek het Neutraal Logistiek Informatie Platform (NLIP) opgericht. In het NLIP praten bedrijfsleven en overheden met elkaar hoe de logistiek in NL verder gefaciliteerd kan worden. De wensen van het bedrijfsleven zijn door de overheden vertaald in een programma: het Single Window Handel en Transport (SW H&T). Het SW H&T is dus het overheidsdeel van het NLIP.
Ruwweg kan het SW H&T worden vertaald in drie delen:
– Enkelvoudig aanleveren, meervoudig gebruik
– Samenwerking in de toezichtprocessen
– Hergebruik van data.
“Van groot belang hierbij is dat de data eenduidig is.”
Het Air SW is onderdeel van enkelvoudig aanleveren, meervoudig gebruik. Het principe hiervan is dat alle wettelijke meldingen aan de overheden slechts eenmaal gedaan hoeven te worden, de overheden zorgen zelf voor de verspreiding van de data naar de verschillende overheidssystemen. Van groot belang hierbij is dat de data eenduidig is. Vandaar dat gekozen is voor het WCO datamodel 3.5. Dit betekent dat eerst aanpassingen nodig zijn in zowel Port Community Systemen, systemen van bedrijven als in overheidssystemen, maar dat op de langere termijn de voordelen van eenduidig datagebruik gerealiseerd kunnen worden.
Het principe van enkelvoudig aanleveren, meervoudig gebruik in het SW H&T geldt in principe voor alle vervoersmodaliteiten en zowel voor binnenbrengen als uitgaande stromen. In Nederland zullen dit vooral de modaliteiten Maritiem en Lucht zijn, aangezien wij geen EU-grens overschrijdend goederenverkeer aan landzijde hebben. Echter, op termijn wil de overheid ook kijken naar de mogelijkheden om andere vervoersmodaliteiten zoals Weg, Spoor en Binnenvaart te koppelen aan het SW H&T, maar dan voornamelijk vanuit de hergebruik van data gedachte. Dit zal in nauwe samenwerking met het Ministerie van I en M worden opgepakt.
“Het ASW zal dezelfde opzet krijgen als het MSW, dus alle verplichte overheidsmeldingen worden door het ASW ontvangen en hoeven maar eenmalig te worden aangeleverd (digitaal).”
Het Maritiem Single Window (MSW) kent een iets andere geschiedenis. Al in 2010 is hiervoor een Richtlijn (65) verschenen van DG Move. Het MSW kent dus een wettelijke achtergrond. Echter, de uitleg van deze richtlijn verschilt nogal per lidstaat. Veel lidstaten hebben bijv. de Douane berichten niet, of niet volledig opgenomen in hun MSW. In NL is gekozen om het MSW te implementeren volgens de geaccordeerde opzet van het SW H&T. Dus echt met alle verplichte meldingen aan de overheid. Voor de betrokken partijen een grote wijziging én een grote stap voorwaarts. Bij een recent review bezoek van DG Move en EMSA kreeg NL hier ook veel complimenten voor.
De keuze voor het WCO datamodel 3.5. heeft ook gevolgen voor de luchtvracht. Alle verplichte Douane meldingen bij binnenbrengen en uitgaan moeten aan dit model voldoen. Vandaar dat o.a. Cargonaut nu al hard aan het werk is om dit voor de sector mogelijk te maken.
Vooralsnog is de inspanning binnen SW H&T sterk uitgegaan naar MSW. Met de succesvolle implementatie van de gegevens en berichten over de vervoersmiddelen in MSW, de implementatie van PAX berichten op 8 december en de verwachte implementatie van alle Douane berichten voor Binnenbrengen en Uitgaan(goederen) in de eerste helft van 2017 komt nu de tijd om verder te ontwikkelen voor het ASW.
Het ASW zal dezelfde opzet krijgen als het MSW, dus alle verplichte overheidsmeldingen worden door het ASW ontvangen en hoeven maar eenmalig te worden aangeleverd (digitaal).
“Vandaar dat Schiphol/Cargonaut en de Douane hebben besloten om samen te werken op een aantal terreinen.”
Schiphol en Cargonaut zijn binnen het NLIP zeer actief. Twee van hun geaccordeerde projecten hebben een mogelijk interessante relatie met het SW H&T. Vandaar dat Schiphol/Cargonaut en de Douane hebben besloten om samen te werken op een aantal terreinen. De ontwikkeling van een community op Schiphol biedt interessante mogelijkheden voor het delen van informatie. Daarbij wordt gedacht aan status informatie over het overheidsdeel van de goederenstroom die het mogelijk maakt om goederen beter te volgen en dus sneller en voorspelbaarder af te handelen binnen de totale logistiek.
Is ASW voor AGS, Transit, ICS, ECS? (Landelijke en EU processen)?
Het ASW is primair gericht op de processen die een relatie hebben met het overschrijden van de buitengrens van de EU; dus Binnenbrengen (ICS) en Uitgaan (ECS), maar zowel opvolgende processen Opslag & Invoer (AGS) en de voorafgaande processen Uitvoer (AGS) en Transport (NCTS) zullen een belangrijke secundair object zijn voor het ASW. Immers door slim gebruik te maken van de reeds aangeleverde data rondom de goederen en personen wordt het gehele logistieke proces voorspelbaarder, sneller en wendbaarder.
Verandert er iets voor de lokale douaneprocessen (eCCC met DouaneManifest)?
De veranderingen voor de lokale uitvoering van de douaneprocessen zullen vanzelfsprekend ook aangepast worden aan de structuur van het WCO datamodel 3.5 en op de toekomstige wijzigingen in het kader van ICS 2.0 en AES. Maar in het algemeen zal de verandering geleidelijk verlopen en zullen de processen intrinsiek sneller afgehandeld kunnen worden.
Wat is het startmoment voor ASW? Gefaseerde planning?
Vooralsnog ligt de nadruk op het aanpassen van alle berichten aan het WDO datamodel 3.5. Cargonaut is hier druk mee bezig. De communicatie over de planning hiervoor is inmiddels gestart en zal onder andere middels voorlichtingsbijeenkomsten, in samenwerking met ACN, ORAM en Cargonaut verder worden geïntensiveerd.
Hoe gaat de douane handhaven in de nieuwe situatie met ASW?
Met de implementatie van het ASW zal de handhaving door Douane niet noemenswaardig wijzigen. Wel zal door de verder doorgevoerde samenwerking tussen de overheden het logistieke oponthoud in de goederenafhandeling verminderen.